Wat zijn Ecosysteemdiensten?
Een goed functionerende natuur zorgt voor propere lucht, zuivert ons water, levert voedsel en materialen zoals hout, biobrandstoffen en zorgt voor ontspanningsmogelijkheden. Denk maar aan die fijne boswandelingen! Kortom de natuur omvat verschillende processen die de mens en de maatschappij waarin hij leeft enorme voordelen biedt. De natuurlijke omgeving waarin deze processen zich voltrekken noemen we ecosystemen en de voordelen die het biedt noemen we ecosysteemdiensten.
Welke Ecosysteemdiensten zijn er?
- Producerende ecosysteemdiensten: voeding, water, medicijnen, bouwmaterialen, …
- Regulerende ecosysteemdiensten: klimaatregulatie, ziektebestrijding, voortplantingsregulatie (vb. bestuiving), water-, lucht- en bodemregulerende systemen, …
- Ondersteunende ecosysteemdiensten: elementkringlopen (vb. stikstof, fosfor, koolstof, …), bodemvruchtbaarheid (vb. door aanwezigheid micro-organismen in de bodem), …
- Culturele ecosysteemdiensten: spiritualiteit, esthetiek, recreatie, ecotoerisme sfeer (vb. groen in woonwijken), …
Waarom zijn Ecosysteemdiensten belangrijk?
Het belang van voedsel, drinkwater en materialen zoals hout zijn duidelijk. Maar wat met die andere voordelen die minder voor de hand liggend zijn zoals lucht- en waterzuivering, bestuiving, biodiversiteit, vruchtbare bodems, klimaatregulatie, …. ? Deze ecosysteemdiensten worden niet altijd naar waarde geschat waardoor we ze dreigen te verliezen op belangrijke plaatsen zoals bijvoorbeeld dicht bevolkte gebieden. Hierdoor is de mens genoodzaakt deze diensten zelf te voorzien door technische oplossingen en extra gezondheidszorg wat een aanzienlijke kost met zich meebrengt.
Wat is een groendak?
Een groendak is een hellend of plat dak waarop vegetatie wordt voorzien. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen extensieve en intensieve groendaken. Dit onderscheid wordt gemaakt op basis van de gekozen plantensoorten, het vereiste onderhoud en de dikte van het substraat dat gekozen wordt.
Wat zijn extensieve groendaken?
De opbouwdikte van een extensief groendak situeert zich tussen de 4 en de 17 cm. Afhankelijke van de gekozen opbouwdikte kan er gekozen worden voor Sedum, grassen, kruiden of waardplanten. Dit zijn meestal onderhoudsarme plantensoorten. Afhankelijkvan het gekozen substraatdikte en het type planten kunnen er verschillende types extensieve groendaken onderscheiden worden bv:
- Sedumdak: hiervoor wordt er een combinatie van verschillende soorten Sedum gebruikt. Dit zijn vetplanten die veel vocht vasthouden. Hiervoor is slechts een heel dun substraat nodig en het onderhoud is minimaal.
–
- Kruidendak: hiervoor wordt er een combinatie van verschillende soorten kruidachtige planten gebruikt. Deze planten geven veel bloemen en kunnen heel kleurrijk zijn.
–
- Biodiversiteitsdak: op deze daken wordt er een plantensamenstelling gekozen waarbij de biodiversiteit gemaximaliseerd wordt. Hierdoor worden er insecten en andere dieren aangetrokken.
Dit zijn slechts enkele van de mogelijkheden, heel vaak worden de verschillende plantensoorten gecombineerd op één dak.
Wat zijn intensieve groendaken?
De opbouwdikte van een intensief groendak begint ongeveer vanaf 15 cm en kan oplopen tot 150cm. Hierdoor is het gewicht per vierkante meter veel hoger en is er een aangepaste draagconstructie nodig. Voor deze daken wordt er gekozen voor struiken en bomen gecombineerd met bodembedekkers,… . Deze beplanting vraagt een intensief onderhoud zoals water geven, bemesten, onkruid wieden en snoeien net zoals bij een normale tuin.
Kan een groendak gecombineerd worden met zonnepanelen?
De vegetatie op een groendak kan gecombineerd worden met zonnepanelen of windmolens. Dit wordt dan een energiegroendak genoemd.
Wat is een groengevel?
Een groengevel is een gevel waartegen planten groeien en die zowel buiten als binnen kan worden toegepast.
Welke soorten groengevels bestaan er?
Er zijn vele verschillende systemen die gebruikt worden maar in het algemeen kan er onderscheid gemaakt worden tussen grondgebonden systemen en living wall systemen.
Grondgebonden gevels
Bij een grondgebonden systeem wordt er gebruik gemaakt van klimplanten die in de ondergrond wortelen. Afhankelijk van de plantensoort die gekozen wordt is het soms nodig klimhulpen te voorzien. Planten die tegen de gevel groeien hebben geen klimhulpen nodig en worden hechters genoemd vb. Klimop, Wilde wingerd en Klimhortensia. Plantensoorten die wel een klimhulp nodig hebben zijn de enteraars (vb. Klimroos, Winterjasmijn,…), winders (vb. Blauwe regen) en rankers (vb. Clematis, Kamperfoeli, Sterjasmijn,…).
Living Wall systemen
In tegenstelling tot grondgebonden systemen worden planten in een living wall systeem in plantenbakken geplant, voorzien van een speciaal substraat, die aan de gevel gehangen worden. Hier wordt meestal ook een irigatiesysteem voorzien waardoor water en voedingsstoffen op een gecontroleerde manier kunnen worden toegediend.
Attributions of used icons:“ecosystem” icon made by Nitihinan Tatah, TH from The Noun Project